Vanaf zondag kan je op de tentoonstelling ‘Modellenwerk’ Antwerpse maquettes uit de 19e en 20e eeuw bekijken. Het Antwerps Provinciaal Archief selecteerde haar meest unieke ontwerpen voor deze tentoonstelling. Als bezoeker wandel je van de Boerentoren naar de Singel, langs de Hogere Zeevaartschool. “Maquettes tonen hoe een gebouw er in de ideale wereld zou uitzien.”
De maquette van een gebouw spreekt veel meer tot de verbeelding dan foto’s of een bouwplan. Die maquettes wil het Antwerps Provinciaal Archief (APA) nu laten zien aan het grote publiek. “Maquettes tonen hoe een gebouw er in de ideale wereld zou uitzien, los van verval of slijtage, financiering of bouwperikelen”, zei gedeputeerde van de stad Antwerpen Luk Lemmens donderdagavond, toen enkele architecten en bewoners van de gebouwen al eens een kijkje mochten nemen.
“Dat huis met die strepen”
Een maquette die opvalt, is die van de woning Van Roosmalen aan de Scheldekaaien. “Dit is gebouwd in 1987. Het was de eerste woning die de Scheldekaaien terug op de kaart zette”, vertelt Geert Driesen van AWG Architecten. Hij werkte samen met collega Bob Van Reeth aan het ontwerp. “Op een bepaald moment lag Willy Van Roosmalen, de opdrachtgever, in het ziekenhuis. Hij vertelde Bob toen dat hij alles momenteel zwart-wit zag, wat een inspiratie geweest is voor het ontwerp.”
Dat het gebouw tevens het campagnebeeld van de tentoonstelling is, flatteert Driesen: “Dat bevestigt dat het een iconisch beeld is.” Daar is bezoeker en architect Christophe Lambrechts het mee eens: “Ik vind dit een fascinerend gebouw. Toen ik eind jaren ’80 architectuur studeerde, heb ik bij een bezoek aan Antwerpen mijn docent gevraagd om langs ‘dat huis met die strepen’ te rijden: ik wilde het met mijn eigen ogen zien.”
Wijk over Blancefloerlaan
Ook van architect en stedenbouwkundige Walter Toubhans staan er enkele maquettes op de tentoonstelling. Zoals het ontwerp van een nieuwe wijk voor 30.000 inwoners op Linkeroever, gemaakt in de jaren ’60. “Dit zou letterlijk over de Blancefloerlaan gebouwd worden, de auto’s reden er dwars onderdoor. In het midden zie je een centraal plein met daar omheen vier woonwijken.
Het project werd uiteindelijk nooit gerealiseerd, iets wat Toubhans nog altijd een gemiste kans vindt voor de stad. Zelf is hij, bij het terugzien van zijn werk hier, heel tevreden: “Mochten ze het morgen willen bouwen, ik zou er niks aan veranderen.”
“We hadden het zelf niet durven bouwen”
Joël Leuridan en Nicole Broucke bekijken de maquette van hun huis, een woning in de Cogels-Osylei, in de Antwerpse wijk Zurenborg. De woning werd gebouwd in 1992, het koppel kocht ze in 2009. “We kenden de straat en ik had ooit al gezegd dat ik mezelf wel in dit huis zag wonen,” vertelt Joël, “dus toen het op een dag te koop stond, hebben we niet getwijfeld.”
De oorspronkelijke bewoners lagen onder vuur omdat de moderne stijl van de woning contrasteerde met de andere huizen in de straat, uit de belle époque. Maar daar hebben de huidige eigenaars geen last van. “Er blijven zelfs regelmatig toeristen staan om te kijken,” vertelt Nicole trots. “We hadden het zelf niet durven bouwen, maar het stond er al en het is prachtig.”
Schatkamer
Dat maquettes niet enkel gemaakt worden door architecten om te tonen hoe het bouwwerk er zou uitzien, bewijst de zogenaamde ‘Blauwe Toren’. “De toren werd in 1880 afgebroken. Daarna pas werd deze maquette gemaakt, met afbraakmateriaal van het monument”, vertelt curator Stefaan Grieten. “Daardoor is ze een verwijzing naar een verdwenen stadsbeeld, een verloren gevecht tegen teloorgang. Zeldzame stukken, zoals deze, maken van onze tentoonstelling een schatkamer.”
© 2014 – StampMedia – tekst: Ilse Cox, foto’s: Stefan Lambrechts
Dit artikel werd gepubliceerd door Apen.be op 13/09/2014
