In Ierland stemde vorige week twee derde van de Ierse bevolking voor het legaliseren van abortus in bepaalde omstandigheden. Hoe zit dat nu juist, wat waren de argumenten, en waarom is Ierland daar zo laat mee?
Waarom dit referendum?
Er was al een tijdje druk om de wet in Ierland minder streng te maken. In bijna heel Europa is abortus legaal: alleen in Malta is het strikt verboden. In Ierland kunnen vrouwen die per ongeluk zwanger raken, zelfs door verkrachting of incest, alleen abortus plegen als hun leven in gevaar is – en zelfs dat kan pas sinds een wetswijziging in 2013.
De aanleiding voor die wijziging was de dood van Savita Halappanavar in 2012. Zij was 17 weken zwanger toen ze een miskraam kreeg. Ze vroeg om medische hulp, maar zolang de foetus nog een hartslag had, kon het ziekenhuis niet ingrijpen. Savita stierf door bloedvergiftiging als gevolg van de miskraam. Haar zaak beroerde heel Ierland, en betekende de start van een campagne voor minder strenge abortuswetten.
Wat is ‘Repeal the 8th’?
Misschien heb je tijdens het referendum de slogan ‘Repeal the 8th’ gehoord. Dat is een referentie naar het achtste amendement aan de Ierse grondwet, waarin staat dat een foetus ‘recht op leven’ heeft, net zoals de moeder. Dat amendement maakt abortus in de praktijk illegaal. Het pro-abortuskamp gebruikte daarom de slogan ‘Schaf het 8ste amendement af’.
Waarom is Ierland zo laat?
Ierland is een erg religieus land: in 2016 gaf 78% van de bevolking nog aan katholiek te zijn. De kerk heeft er historisch een grote invloed op de publieke opinie. Dat verklaart de conservatieve wetgeving: zo werd het homohuwelijk er pas in 2015 goedgekeurd, ook na een referendum.
De argumenten voor abortus
Het sterkste argument van het ja-kamp is dat vrouwen het recht moeten hebben om over hun eigen lichaam te beslissen. Daarnaast plegen veel Ierse vrouwen toch abortus, maar vaak op onveilige manieren – door het zelf te proberen, of door naar het buitenland te reizen. Abortus legaliseren zou de situatie voor vrouwen dus veiliger maken.
De argumenten tegen abortus
Volgens het ‘pro-life’ kamp heeft iedereen het recht op leven, ook ongeboren baby’s. Vaak komt dat standpunt vanuit een religieuze overtuiging dat alle leven heilig is. Dit kamp promoot adoptie als een beter alternatief wanneer een zwangerschap ongewenst is.
Wat gebeurt er nu?
De Ierse bevolking heeft gestemd voor een nieuwe wijziging aan de grondwet. Die zal abortus in alle gevallen legaal maken tot 12 weken zwangerschap, en in uitzondelijke gevallen tot later in de zwangerschap (zoals wanneer er een risico is voor de gezondheid van de moeder). De wetswijziging komt er in praktijk waarschijnlijk tegen het begin van volgend jaar.
In België verliep de omvorming van de abortuswet in 1990 ook niet van een leien dakje. Lees er hier meer over.
