In Vlaanderen wordt er elke 17 minuten bij iemand diabetes vastgesteld. Aan de vooravond van Werelddiabetesdag waarschuwt Paul Deleye, directeur van de Diabetes Liga voor stigma: ‘ Veel mensen zwijgen over hun diagnose uit schaamte of angst voor reacties uit hun omgeving. Nochtans is het een sluimerende ziekte die elk van ons kan treffen.’
De 68-jarige Hendrik Lynen uit Houthalen kampt al meer dan 30 jaar met diabetes. "Ik was 35 toen ik de diagnose voor het eerst kreeg. Door dagelijks mijn medicatie in te nemen, kon ik mijn bloedsuikergehalte voor een lange periode op peil houden. Het grote kantelmoment van mijn ziekte was tijdens mijn eerste pensioenjaren. Ik had geen conditie meer en voelde me snel vermoeid. Uiteindelijk sloegen mijn huisarts en cardioloog alarm. Ik moest mijn leven drastisch veranderen om risico’s op een hartinfarct te vermijden. Sindsdien heb ik de knop kunnen omdraaien. Ik beweeg meer en let op mijn voeding."
Lynen is lang niet de enige die met diabetes in aanraking komt. Maar liefst zes op de tien Vlamingen heeft iemand in zijn dichte sociale kring die aan de ziekte lijdt.
Diabetes , ook wel suikerziekte in de volksmond, is een chronische aandoening waarbij het bloedsuikergehalte te hoog is in het lichaam. Dat heeft te maken met de werking van het hormoon insuline, dat wordt aangemaakt door de alvleesklier. Bij geen of onvoldoende productie van insuline, ontstaat er een opstapeling van suiker in het bloed. Suikerziekte of diabetes kan verschillende vormen aannemen. De vormen die het meest voorkomen zijn diabetes type 1 en type 2.
"Het minimaliseren van suikerziekte kan gevaarlijk zijn. Wie denkt dat je er met een prik en een pilletje vanaf bent, heeft het mis."
Weinig kennis
Uit een studie van onderzoeksbureau iVOX blijkt dat de parate kennis van Vlamingen over diabetes beduidend laag ligt. Gemiddeld genomen behaalt de Vlaming slechts een score van 4.9 op 10 op algemene kennis over de ziekte. "Er heerst veel onbegrip over diabetes, omdat sommige mensen niet weten waar het over gaat", zegt Fleur Lamont (27) uit Pittem, bij wie de diagnose in 2017 werd vastgesteld. "Het zou voor veel diabetici een grote troost zijn, mochten mensen meer over de chronische aandoening weten. Begrip en steun uit je omgeving, vormen immers een cruciale rol in het herstelverhaal van iemand met diabetes."
Paul Deleye is algemeen directeur van de Diabetes Liga. Hij merkt dat er nog veel misverstanden bestaan en dat onwetendheid bepaalde risico’s inhouden. "Het minimaliseren van suikerziekte kan gevaarlijk zijn", waarschuwt hij. "Wie denkt dat je er met een prik en een pilletje vanaf bent, heeft het mis. De impact van diabetes op het dagelijks leven en de directe omgeving is heel ingrijpend. Veel mensen zwijgen over hun diagnose uit angst voor de reacties. Nochtans is het een sluimerende ziekte die elk van ons kan treffen. Op je voedingsgewoontes letten en voldoende bewegen, zijn essentieel!"
Hoe ingrijpend diabetes is in het leven van een partiënt, vertelt Lamont. "In de beginfase van mijn ziekte voelde ik me heel slecht. Ik had veel te hoge bloedsuikers, waardoor ik me enorm moe en vergeetachtig voelde. Vervolgens kreeg ik een schuldgevoel, omdat ik op een gegeven moment niet meer in staat was om goed voor mezelf te zorgen. Toen ben ik geknakt. Later kreeg ik te horen dat ik een dia-burn-out had, een burn-out veroorzaakt door diabetes. Ik kon mijn job niet meer uitoefenen en heb veel gehuild in die periode. Mijn zelfvertrouwen kreeg een gigantische deuk. Maar uiteindelijk ben ik er weer bovenop geraakt. Via een alarm dat mijn bloedsuikergehalte aangeeft, weet ik wat er gaande is in mijn lichaam. Ik heb ook altijd een suikerrijk drankje en een koek bij me in het geval van een laag suikergehalte. Momenteel ben ik weer aan het werk, al gun ik mezelf voldoende ademruimte. Het helpt mij ook om steun te zoeken in de verhalen van lotgenoten."
In Vlaanderen heeft 1 op 3 mensen diabetes zonder het te weten.
Wetenschappelijk onderzoek
In Vlaanderen heeft 1 op 3 mensen diabetes zonder het te weten. "Daarvoor moedig ik iedereen aan om zich tijdig te laten testen bij de huisarts", stelt Lynen. "Hoe sneller je de diagnose krijgt, hoe beter je er gaandeweg mee leert omgaan. Bovendien helpt het om te praten over je ziekte. Ik merk dat er nog stigma heerst. Mensen durven het niet gemakkelijk aan te kaarten, omdat ze weten dat hun leven voor een stukje begrensd wordt, bijvoorbeeld op vlak van voeding. Zelf heb ik geen moeite gehad om te praten. Ik heb mijn diabetes een plaats kunnen geven."
De Diabetes Liga roept op om de komende jaren meer onderzoek te voeren naar preventie, impact en behandeling. Samen met de Koning Boudewijnstichting lanceerde de Liga een Onderzoekfonds. Deleye: "Tegen 2025 hoop ik dat we via het Onderzoekfonds ruim 1 miljoen euro kunnen investeren voor onderzoek. Het doel van deze studies is om het leven van diabetici kwaliteitsvoller te maken."
"Elke persoon met de diagnose zou niets liever willen dan genezen", zegt Lamont. "Maar tot op heden is er nog veel te weinig kennis over de ziekte. Terwijl noodzakelijk onderzoek naar genezing wordt gedaan, moeten ook de huidige medische hulpmiddelen worden geoptimaliseerd, waaronder een verhoogde werkingssnelheid van insuline bijvoorbeeld."
Het Onderzoeksfonds gaat in zee met het E-CLAIR-project en de CRISTAL-studie. Dat eerste project richt zich tot vroegtijdige opsporing van diabetische retinopathie (aantasting van het netvlies als gevolg van diabetes, red.). Het risico op schade aan de ogen kan verkleind worden door een jaarlijkse screening. Daarvoor doet het project beroep op kunstmatige intelligentie. Daarnaast zoomt de CRISTAL-studie in op zwangere vrouwen met diabetes type 1. Daarbij wordt een vergelijking gemaakt tussen de behandeling met insuline en een kunstmatige alvleesklier. Voor beide projecten maakte de Diabetes Liga alvast 250 000 euro vrij.
Heb je nood aan meer informatie of zit je nog met vragen over diabetes? Dan kan je terecht bij Diabetes Liga via de website https://www.diabetes.be/nl en/of via het nummer 0800 96 333 .
