Sekswerk: dwangarbeid of droomjob?

* Mirela is een schuilnaam

  
Mel (27) is zelfstandige escorte. Je hebt haar misschien al voorbij zien komen op TikTok, waar ze vragen over haar job en seksualiteit beantwoordt. Op haar drieëntwintigste werkte ze voor het eerst met een escortebureau. Dat ging via een vriend. Mel heeft een moeilijke jeugd gehad, waarin ze werd misbruikt. “Dan kan het twee kanten opgaan. Ofwel wordt seksueel contact heel moeilijk, ofwel word je seksverslaafd”, zegt ze. "In mijn geval was er sprake van het laatste. Na zes jaar therapie heb ik ervoor gekozen om dat deel van mezelf te accepteren en er op een goede manier mee om te gaan.”

Een jaar geleden ging Mel daarom aan de slag als zelfstandig escorte. “Ik help graag mensen die leven in eenzaamheid en die nood hebben aan intimiteit.” Bovendien is sekswerk sinds april 2021 legaal in België, en dat biedt heel wat voordelen voor een zelfstandige sekswerkster als Mel. 

Mel werkt graag als escorte, maar weet ook dat haar job tot gevaarlijke situaties kan leiden. Ze probeert zichzelf dan ook te beschermen: ze heeft een chauffeur en ze spreekt enkel af met mensen die ze persoonlijk aan de lijn heeft gehad en wiens nummer ze online kan controleren. “Als ik zie dat die persoon al andere sekswerksters respectloos heeft behandeld, maak ik geen afspraak en blokkeer ik het nummer.”

Een klant die rare vragen stelt, daar trekt Mel al gauw haar conclusies uit. “Er was ooit een treinconducteur die me voorstelde om in een wc-hokje van de trein af te spreken. Hij heeft me nog een paar keer teruggebeld, maar omdat zulke situaties gevaarlijk kunnen zijn, ben ik er niet op ingegaan.”  

Als sekswerkster is het belangrijk om je grenzen goed aan te geven en jezelf te beschermen. Die ervaring wil Mel delen met andere vrouwen. “Binnen enkele jaren wil ik een opleidingscentrum voor sekswerksters oprichten. Niet om ze uit de sector te doen stappen, maar om vrouwen die er zelf voor kiezen, te begeleiden. Veel sekswerksters  worden nog uitgebuit.”

Die vrouwen wil Mel helpen om voor zichzelf op te komen, zodat ze zelfstandig kunnen worden. Mel ervaart namelijk veel vrijheid in haar job: ze kan zelf haar dagen inplannen en moet geen verantwoording afleggen, wat voor haar een groot voordeel is.   

Jammer genoeg kiest niet iedere sekswerkster hier vrijwillig voor. Zo is er in de prostitutie vaak sprake van seksuele uitbuiting. Gelukkig bestaan er organisaties zoals Cherut, die ondersteuning bieden aan vrouwen in kwetsbare situaties. De hulpverleners gaan wekelijks langs bij de sekswerksters en leggen uit hoe ze geholpen kunnen worden. De vestiging van Cherut in Antwerpen werkt samen met Koffieklap, een gezellig cafeetje in de buurt van het schipperskwartier. De vrouwen die besluiten uit de prostitutie te stappen, krijgen bij Koffieklap de kans om horeca-ervaring op te doen en te wennen aan een normale leefomgeving.   

"Het is voor vrouwen moeilijk om die stap te zetten", zegt Miguel, de zaakvoerder van Koffieklap. "De hulpverleners kunnen moeilijk inschatten wie vrijwillig actief is in de sector en wie er uitgebuit wordt. Dat wordt meestal duidelijk wanneer de vrouwen uiteindelijk de keuze maken om eruit te stappen en zo bij Koffieklap terechtkomen. In het begin zijn ze erg gesloten, maar nadat er een vertrouwensband ontstaat, durven ze hun verhaal te vertellen.” Nadat de vrouwen hier enkele maanden ervaring hebben opgedaan, is het de bedoeling dat ze een job zoeken en zo een nieuw leven kunnen starten.  

Bij Koffieklap ontmoeten we Mirela* (29), een jonge vrouw die op het eerste gezicht al lachend door het leven gaat. Maar achter die glimlach schuilt een duister verleden. Op haar negentiende ontmoette ze een jongen in haar geboorteland Roemenië en werd ze smoorverliefd. Hij stelde haar voor om naar België te verhuizen, om daar samen veel geld te verdienen. “Ik was ervan overtuigd dat we samen een mooi leven gingen opbouwen.”  

Maar voor ze het zelf goed besefte, stond ze een week later achter een raam in Antwerpen. “Het was een hel, ik vond het verschrikkelijk om mijn lichaam te moeten verkopen aan oudere mannen, waar ik me totaal niet toe aangetrokken voelde.”

Na een tijdje leerde Mirela haar emoties uit te schakelen en betekende de seksuele handeling niets meer voor haar. Ze schoof haar waarden en normen aan de kant. Enkele maanden later was ze een andere persoon. 

Aan het einde van haar werkdag gaf ze al haar geld aan haar vriend, die het besteedde aan de huur en boodschappen. Wat overbleef werd zogezegd opzij gelegd voor hun toekomst.

“Op dagen dat ik te weinig geld verdiende, sloeg hij me. Ik werd volledig gebrainwasht. Hij verbood me om contact op te nemen met mijn vrienden in Roemenië en hier in België mocht ik niemand vertrouwen.”

Zo mocht ze ook niemand van de hulporganisaties, die regelmatig langskwamen, binnenlaten of met hen in gesprek gaan.   

“Voor ik het wist, stond ik al vijf jaar achter het raam. Toen mijn vriend in Roemenië verbleef, kwamen de hulpverleners van Cherut langs en besloot ik toch een keer naar hen te luisteren.”

Ze zag dat de mensen van Cherut haar wilden helpen. “Ik was ervan overtuigd dat dat bij mij niet het geval was. Enkele dagen later contacteerde een ander meisje me. Wanneer ze mij foto’s toonde van haar en mijn vriend en ik dezelfde berichtjes las, realiseerde ik me dat hij niets meer dan een pooier was.” 

Een week later besloot Mirela in te gaan op het voorstel van de hulpverleners van Cherut. Ze gaven haar onderdak, hielpen haar met administratieve en sociale zaken en ze kon aan de slag bij Koffieklap. “In het begin was ik heel wantrouwig en ten alle tijde op mijn hoede. De enige persoon die ik vertrouwde, had me misbruikt. Ik wou niet langer afhankelijk zijn van iemand en ik koos voor mijn eigen geluk."

Na een periode van vier maanden bij Koffieklap vond ze de moed en de ambitie om een normaal leven op te starten. Ze leerde de taal, maakte nieuwe vrienden en ging aan de slag als schoonmaakster. “Het blijft moeilijk om terug te denken aan die periode, maar ik ben trots op hoe ik nu in het leven sta.”