Mentale gezondheid is in de sportwereld de laatste tijd een vaak genoemde term, zo ook in de wielersport. Renners gaan vroeg in hun carrière met pensioen, of lassen een pauze in door mentale stress. Moeten media met hun berichtgeving minder druk op hen leggen? Sportjournalist Ruben Van Gucht vindt alvast van niet: “Als ik bij alles wat ik zeg moet oppassen, kan ik mijn job niet meer deftig uitvoeren.”
Robin Orins, Fem Van Empel, Viktor Verschaeve, Xandres Vervloesem en Senne Knaven. Het zijn allemaal voorbeelden van wielrenners die op jonge leeftijd openlijk te kampen hebben gehad met mentale druk. Van “data bepaalde plots mijn leven” tot “Ik moet mager zijn om geselecteerd te worden”. Voor de laatste drie betekende die druk het einde van hun loopbaan. Moet er naast de modernisering en de volle planning ook naar media gekeken worden?
Prestatiedruk
Wanneer jonge renners op vroege leeftijd prestaties neerzetten, worden ze door de media vaak vergeleken met toppers. Zo won Remco Evenepoel op zijn ‘Merckxiaans’, ging Arnaud De Lie de ‘nieuwe Tom Boonen’ worden en was Thibau Nys de nieuwe kannibaal in het veld. Druk die in de huidige context van de sport voor extra stress kan zorgen bij talenten.
Sportpsycholoog Stef Van Puyenbroeck zegt in de Gazet van Antwerpen dat sporten op zich al veel emoties met zich mee kan brengen. “De druk kan zowel intern als extern zijn. Een sporter kan zichzelf ook heel veel druk opleggen om te presteren. Dat kan zorgen voor enorm sterke emoties.” Sportjournalist Ruben Van Gucht bevestigt dat er ook in de wielersport mentale spanning aanwezig is. “Prestatiedruk is de laatste jaren toegenomen.”
Volgens Van Gucht is het cruciaal dat ploegen – zeker die met jonge talenten – er vroeg bij zijn om hen goed te begeleiden. “Veel renners krijgen al snel in hun carrière te maken met media-aandacht, dus je moet er van in het begin bij zijn. Dat lukt alleen als er aandacht naartoe gaat, daarom is het goed dat daarover gesproken wordt.”
De rol van de media
Ruben Van Gucht maakt wel een kanttekening. “De druk ebt weg met de leeftijd. Een ervaren man als Mathieu van der Poel is die aandacht al gewend.” Daarnaast leer je als renner omgaan met data en cijfers, waardoor de druk op latere leeftijd minder zwaar wordt. “Psychologen en dokters spelen hier een enorme rol in”, zegt Van Gucht. “EQ is hierin extreem belangrijk, en praten. Want als je niet praat, kan het probleem niet aangepakt worden.”
Die druk komt niet alleen uit de sport zelf, maar ook uit de manier waarop er in de media over gesproken en geschreven wordt. Zo sprak voormalig wereldkampioen Mark Cavendish zich daarover uit in een interview met Sammy Neyrinck voor Sporza. “Ik moet oppassen bij alles wat ik zeg in de media, want er zijn altijd kleine wielerwebsites die een uitspraak uit een interview nemen om er een hoofdartikel van te maken, terwijl het er niets mee te maken heeft.” Het gaat zelfs zo ver dat het een negatieve invloed heeft op zijn gezondheid. “Ik kan daar niet meer tegen, het beïnvloedt mijn mentaal welzijn.”
“We doen gewoon ons werk”
Van Gucht volgt Cavendish hierin. “Zelfs als we afspraken zouden maken vanuit de media, heb je nog altijd die kleine sites die zich hier niet aan zouden houden. Dan maakt dat weinig verschil.” Daarnaast benadrukt Van Gucht wel dat de media volgens hem maar een beperkte rol spelen in de prestatiedruk. “Wij als journalisten doen gewoon ons werk. De verantwoordelijkheid ligt niet bij ons, er zijn meerdere oorzaken voor dit probleem. Het karakter van een renner weegt daarbij het zwaarst.”
Over de vraag of grote media hun berichtgeving moeten aanpassen om mentale druk te verminderen, is hij helder. “Als ik als commentator bij elke zin die ik uitspreek moet nadenken of ik een renner misschien extra druk bezorg, dan kan ik mijn job niet meer deftig uitoefenen. We mogen renners ook niet gaan bepamperen.”
