In 2024 werden er 7.501 meldingen gedaan bij de Vertrouwenscentra Kindermishandeling Vlaanderen, dat is een lichte toename tegenover het vorige jaar. Omdat er per gezin soms meerdere kinderen het slachtoffer worden loopt de teller op tot 10.913 kinderen. De meeste van deze meldingen gaan over kinderen tussen 2 en 17 jaar.
Romaissa* is 18 jaar en werd als kind het slachtoffer van misbruik en mishandeling. Na een jeugd van misbruik door haar ouders, is ze op 31 maart door het parket uit huis geplaatst. Sindsdien hebben haar ouders een contactverbod en is er een juridische procedure lopende. “Na alles wat ik heb meegemaakt, doe ik mijn best om mijn leven weer op te bouwen”, vertelt Romaissa.
Romaissa is niet alleen. In 2024 werden bij de Vertrouwenscentra Kindermishandeling Vlaanderen 7.501 meldingen gedaan. Emotionele mishandeling en verwaarlozing blijven de meest voorkomende vormen van misbruik. In 2024 ging het om 4.147 kinderen, dat is een stijging van 41 procent in acht jaar tijd, blijkt uit het jaarverslag van 2024.
“Het kan slecht aflopen als iemands anonimiteit niet gerespecteerd wordt” – Romaissa (18) - slachtoffer misbruik en mishandeling
Veiligheid voelen in de zoektocht naar hulp was een van de grootste struikelblokken voor Romaissa. Ze vond het ten eerste moeilijk om hulp te vragen, vooral omdat ze niet wou dat haar ouders erachter kwamen; moest dit zo zijn, was het gevoel van veiligheid voor haar direct in gevaar. “Tijdens gesprekken met mijn begeleider heb ik meerdere keren moeten vermelden dat ze mijn ouders niet mochten contacteren omdat het de situatie thuis alleen maar erger zou maken. Ik vertelde hen dat als ze dat toch zouden doen, ze waarschijnlijk niets meer van mij zouden horen”, vertelt ze. “De vraag om anoniem te blijven moet meer gerespecteerd worden. Het kan slecht aflopen voor iemand moest dat niet gerespecteerd worden”, gaat Romaissa verder.
Ook op financieel vlak is het voor Romaissa moeilijk. Omdat ze bij de ouders van haar vriend woont, kan ze niet beschikken over een studietoelage. Ze komt wel in aanmerking voor een leefloon. Daarvoor had het OCMW een inkijk nodig in de financiële situatie van de ouders van haar vriend. “Ik wilde geen last zijn en hun privacy respecteren dus besloot ik daar niet op in te gaan en deeltijds naar school te gaan in combinatie met deeltijds werk.”
Anonimiteit zorgt dat mensen durven spreken
Het verhaal van Romaissa is helaas niet uniek. Het is dan ook belangrijk dat jongeren de weg vinden naar hulp. Er bestaan steeds meer platformen om mensen te ondersteunen in hun vragen. Eén daarvan is Hulplijn 1712, het is een hulplijn voor de vragen die mensen hebben rond geweld, misbruik en kindermishandeling. Kasia Uzieblo is Vlaams coördinator voor hulplijn 1712. Zij is verantwoordelijk voor de organisatie en coördinatie van de hulplijn.
Wat doet het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling?
Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK) werkt laagdrempelig en aanklampend met een multidisciplinair expertenteam die het welzijn en de veiligheid van kinderen centraal zet. Vlaanderen en Brussel tellen 6 VK werkingen met meerdere vestigingen. Iedere hulpverlener kan bij het VK terecht voor anoniem advies en ondersteuning. Wanneer het nodig is, loopt het VK een traject met gezinnen met als doel veiligheid en herstel. Sinds 2013 is het VK een gemandateerde voorziening wat hen de mogelijkheid geeft om jeugdbescherming aan te vragen bij het parket en de jeugdrechtbank wanneer vrijwillige hulpverlening onvoldoende veiligheid zou bieden.
“Zonder anonimiteit zouden veel mensen langer zwijgen en geen hulp durven zoeken” - Kasia Uzieblo (Vlaams coördinator hulplijn 1712)
“Dat mensen anoniem bij Hulplijn 1712 terechtkunnen, is erg belangrijk, ook voor de slachtoffers. Veel slachtoffers willen niet dat er politie aan te pas komt”, vertelt Uzieblo. “Zonder de anonimiteit die ze bij ons vinden, zouden veel mensen langer zwijgen en geen hulp durven zoeken”, vertelt Kasia Uzieblo in het jaarverslag.
“Luisteren naar mensen is een belangrijke stap in de hulpverlening”, zegt Kasia Uzieblo. “Voor veel oproepers volstaat een gesprek om hun vraag helder te krijgen. We bespreken de opties die mensen hebben. Waar nodig helpen we hen verder op weg met een doorverwijzing, zonder de regie over te nemen. We vinden het belangrijk dat de mensen zelf aan het stuur blijven zitten. Als een situatie zo ernstig is dat hun veiligheid in het gedrang is, moeten we ingrijpen. Maar ook in zulke situaties vragen we altijd de toestemming van de contactnemer en gaan we nooit zomaar over tot het nemen van verdere stappen – elke beslissing wordt zorgvuldig overwogen.”
Heb je na het lezen van dit bericht een vraag of heb je nood aan een gesprek? Neem dan contact op met Tele-Onthaal (Dat kan 24/24 uur anoniem).
*Om de identiteit van Romaissa te beschermen en omwille van de gevoeligheid van het onderwerp, wordt haar achternaam in dit artikel niet genoemd.
