Een tijdreis in Genk van oud naar jong, van voor de sluitingen van de mijnen tot erna. En dat doorheen vier generaties met elk hun eigen kijk op de samenleving. Zo beschrijft Sofie Hanegreefs de documentaire ‘Vanuit de Schaduw’, die ze samen met Jelle Janssens maakte. Op 9 februari was de première in De Roma in Borgerhout.
Met de film willen de regisseurs een zoektocht naar solidariteit in beeld brengen. De titel ‘Vanuit de schaduw’ benadrukt het verhaal van de strijd om uit de koolzwarte schaduw van de mijn te geraken. “Onze bedoeling was in de eerste plaats om een film te maken die voor velen toegankelijk is. Ook wilden we de vele vooroordelen over en spanningen tussen de verschillende culturen in een grotere context van de geschiedenis plaatsen”, vertelt Janssens. “We hebben ook geprobeerd om het zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren op een manier die begrijpbaar is voor iedereen.”
Humanistisch of religieus?
De film is een coproductie met Lichtpunt. De realisatie duurde drie jaar. Twee jaar zochten de regisseurs naar financiële steun. De opnames namen een half jaar in beslag, en de rest van de tijd was voor de montage. Opvallend is dat de beelden en verhalen bijna constant verwijzen naar religie. Dat verwacht je niet van een samenwerking met het vrijzinnig-humanistische Lichtpunt. “Onze medewerkers van Lichtpunt konden daar wel mee lachen”, vertelt Hanegreefs. “Dat was op voorhand afgesproken. We benaderen de religies in Genk wel allemaal op een humanistische wijze.”
Verschil met Antwerpen
De getuigenissen in de film komen van Genkenaren van Sloveense, Oekraïense, Marokkaanse, Turkse en Italiaanse afkomst. Een mengelmoes die je ook vindt in Antwerpen. Het verschil is volgens Hanegreefs, dat in Antwerpen de mensen geen sterk gemeenschappelijk verleden hebben zoals in Genk. “Door het mijnverleden heeft Genk al bijna 100 jaar gehad om gewoon te raken aan een multicultureel karakter”, legt ze uit. Janssens en Hanegreefs hopen dat de Antwerpse toeschouwers zich toch zullen herkennen in de Genkse verhalen.
Gemengde reacties
Na de voorstelling zijn de reacties bij de Antwerpenaren gemengd. “Visueel en filmisch was de documentaire zeer sterk. En het beeld van de jongerencultuur is zeer geslaagd overgebracht. Het zou mooi zijn als Antwerpen dezelfde visie heeft op solidariteit als Genk”, zegt Dominique 't Jolle. “Maar ik vind het wel spijtig dat er vaak wordt afgeweken van de link met het mijnverleden. Daardoor was ik soms wel in de war.”
Ook Ikram Aoulad uit Antwerpen vond het niet altijd duidelijk. “Ik had meer verwijzingen naar het mijnverleden verwacht. Die miste ik vaak in de verhalen van de jongeren. Toch vind ik die verhalen zeer mooi en heb ik ook wat bijgeleerd. Zoals bijvoorbeeld dat er ook Oekraïeners naar Genk zijn gekomen om in de mijnen te gaan werken.”
De documentaire is op 21 februari te zien op Canvas.
© 2010 – StampMedia – Hasna Ankal
