Ann De Bie is reportagemaker bij de VRT en al meer dan twintig jaar een vertrouwd gezicht in het Belgische medialandschap. Ze is voortdurend onderweg om Belgen het nieuws heet van de naald te brengen. Of het nu gaat over politiek, cultuur of klimaat, ze brengt alles even spontaan. Recent deed ze nog mee aan de Krokusquiz, maar ze is vooral te zien op het nieuws met haar dagelijkse reportages. Met al dertig jaar journalistieke ervaring heeft ze veel interessants te vertellen. Wij spraken haar in haar thuisstad Antwerpen over haar ervaringen als journaliste.
Wat is het gekste dat je al ooit hebt meegemaakt tijdens een interview of reportage?
“Ik heb ooit iets onnozels meegemaakt tijdens een interview. Ik mocht de zanger Maxi Jazz interviewen, en ik was zo starstruck toen ik daar bij hem stond op Rock Werchter. Ik had mijn microfoon vast en ik stelde mijn eerste vraag waarop hij heel vriendelijk antwoordde. Ik was helemaal in de wolken en stelde de volgende vraag. Gelukkig was de cameraman erbij. Hij zei plots: ‘Anneke misschien de micro naar hem houden?’ Ik werd helemaal rood en zei: ‘Sorry, we moeten opnieuw beginnen.’ Maxi Jazz vond dat gelukkig helemaal niet erg, maar voor mij was het wel een klein gênant momentje.”
Heb je al veel andere artiesten mogen interviewen?
“Ja, ik doe eigenlijk van alles voor het journaal. Ik heb een tijdje de politieke verslaggeving gedaan en een tijd het klimaat gevolgd. Maar ik doe eigenlijk algemene verslaggeving. Dat betekent dat je met van alles in aanraking komt: cultuur, politiek, noem maar op. Zo heb ik ook al veel artiesten mogen interviewen en verslag uitgebracht op concerten en festivals. Je komt daar dan ook bekende mensen tegen, al zijn dat geen lange, diepgaande gesprekken. Je krijgt misschien vijf of tien minuutjes. Dat is dan allemaal in functie van het optreden of van een nieuwe plaat. Je gaat daar dus niet echt het onderste uit de kan halen. Maar ja, ik heb toch wel al heel veel grote artiesten mogen interviewen, zoals Maxi Jazz en Lou Reed.”
Heb je al veel met teleurstellingen moeten omgaan in je job?
“Teleurstellingen hangen af van je verwachtingen, dus ik probeer mijn werk zo open mogelijk te doen, zonder te veel vooroordelen of ideeën over wat er zou kunnen gebeuren. Toen ik bijvoorbeeld Lou Reed mocht interviewen, was ik daar eerst heel enthousiast over. Maar op het interview zelf bleek de rocker een ongelofelijke pain in the ass te zijn. Hij joeg me de daver op het lijf en testte of ik goed genoeg geïnformeerd was. Toen ik een tegenvraag van hem niet kon beantwoorden, reageerde hij echt niet fijn. Daarna was ik wel teleurgesteld. Ook al ontmoet je je helden, tijdens een reportage moet je de geïnterviewde benaderen als eender welke andere persoon. Je laat best je grote bewondering achterwege, maar dat leer je naarmate je ervaring opdoet. Vorig jaar mocht ik heel onverwachts Brad Pitt interviewen voor zijn nieuwste film, heel cool. Ik ging naar Parijs om zeven minuten met Brad en twee andere acteurs te spreken. Maar dan gedraag je je zo professioneel mogelijk: je doet gewoon alsof het de normaalste zaak van de wereld is, je zegt ‘Good morning, mister Pitt’, en je begint vragen te stellen over de film. Daarna zeg je natuurlijk aan al je vrienden dat je in dezelfde kamer stond met dé Brad Pitt, maar op het moment zelf blijf je professioneel. Zo vermijd je teleurstellingen.”
“Lou Reed bleek een ongelofelijke pain in the ass te zijn. Hij joeg me de daver op het lijf”
Welke reportage heeft je het meest geraakt?
“Wat me geraakt heeft in die dertig jaar dat ik werk? Een reportage die ik heb gemaakt in het kader van het klimaat. Dat was interessant, mooi, maar ook heel pijnlijk. We zijn gaan praten met een Belgische prof die al jarenlang de dikte van het ijs en de grootte van de gletsjers meet. En jaar na jaar ziet hij dat de gletsjers smelten en kleiner worden. De laatste jaren gaat dat veel sneller dan ze ooit voor mogelijk hadden gehouden. Daar zaten we dan, op een magnifieke plek met magnifiek weer, een prachtige gletsjer te filmen. We zijn daar met onze rugzakken naartoe gegaan. Dat was een ongelooflijk mooie plek om te zijn, maar het nieuws dat we moesten brengen, was wel heel schrijnend. Die reportage liet me echt achter met het gevoel: goh, wat nu?”
Heb je als vrouw al nadelen ondervonden in de journalistieke wereld?
“Eigenlijk niet. Dat is iets waar wij het ook zeker over hebben op de redactie. Wij werken met minstens evenveel vrouwen als mannen op heel veel niveaus, niet alleen journalisten, maar ook presentatoren, klankvrouwen en monteurs. Bij de leidinggevenden zijn ook veel vrouwen. Dat is dus echt iets wat goed zit op de redactie. Ik heb zelf wel ooit iets meegemaakt. Ik ben lang geleden nog productiemedewerker geweest. Ik deed de assistentie voor journalisten die naar het buitenland gingen. Zo ben ik een keer mee naar Israël geweest met Rudi Vranckx. Op een gegeven moment gingen we een reportage draaien in een heel streng orthodoxe wijk. En daar zeiden ze: ‘blijf jij nu maar in de auto, want als jij meegaat om deze reportage te maken, gaat het niet goedkomen.’ Toen dacht ik: ‘what the fuck?’ Achteraf gezien weet ik niet eens of dat wel klopte. Ik zou dat nu nooit meer zo aanpakken. Nu zou ik gewoon zeggen: ‘kijk, ik ga wel mee en we kunnen nog altijd praten.’ Je moet dat overal op dezelfde manier doen: met respect, en door uit te leggen waarom je er bent.”
Zijn er voordelen als vrouw?
“Ik weet niet of er echt voor- of nadelen zijn. Ik denk dat het heel erg afhangt van hoe je je opstelt, hoe je ergens naartoe gaat en hoe je binnenkomt op een plek. Er zullen misschien plaatsen zijn waar het makkelijker is. Als je iets over gynaecologische onderwerpen moet doen, dan denk ik dat dat als vrouw misschien wel makkelijker is, omdat je er uiteraard al veel meer over kent dan als man. Of als je vrouwelijke patiënten zou moeten interviewen over dat soort onderwerpen, zal het waarschijnlijk ook wel een voordeel zijn om een vrouw te zijn. Maar ik weet niet of daar zoveel verschil tussen is.”
Is journalist dan een genderneutraal beroep?
Als journalist ben je wie je bent. Niks is genderneutraal. Ik ben een vrouw, ik ben 55, ik ben moeder van twee kinderen, ik ben van Antwerpen, ik ben wit, ik heb een opleiding als historica. Al die dingen maken jou tot wie je bent als persoon en als journalist. Dus ik denk dat gender maar een onderdeel is van de identiteit die je sowieso hebt. En je hebt al je bagage als persoon en natuurlijk ook je vooroordelen. Zonder dat je het weet, heb je al vooroordelen in je hoofd. Je daarvan bewust worden, kan ook al heel helpend zijn.”
