Reporter en student Journalistiek Maud De Naeyer volgde tijdens het Festival van de Gelijkheid de workshop ‘Zorgzame journalistiek’, gegeven door onderzoeker Emma Verhoeven en journalist Kubra Mayda. Ze schreef er dit verslag over.
Ongeveer twintig mensen namen deel aan de workshop: een mix van professionele journalisten en burgers, sommigen met een beperking, anderen met zorgen over hoe de media vandaag werkt. De sessie werd geleid door Emma Verhoeven, onderzoeker bij de Universiteit Antwerpen en Kubra Mayda, journaliste bij De Standaard. Zij functioneerden als moderators en gespreksleiders. Wat opviel was hoe snel de groep zelf aan het woord kwam. Al snel ging iedereen vanuit persoonlijke ervaring in dialoog en hadden de moderators weinig nood om het gesprek te leiden.
Niet alle aanwezigen hadden een positieve relatie met de journalistiek. Mensen met een beperking gaven aan dat ze maar zelden terug te zien zijn in de media of dat die verhalen ongenuanceerd zijn. Volgens hen is er vooral een focus van nieuwsmedia op thema’s als migratie en LGBTIQ+, terwijl andere vormen van ongelijkheid te weinig aan bod komen. Zo vertelde iemand dat in aankondigingen van publieke evenementen zelden iets wordt vermeld over rolstoeltoegankelijkheid, informatie die voor veel mensen toch heel cruciaal is.
Vertekend wereldbeeld
Het gesprek verliep open en eerlijk. Burgers gaven bezorgdheden aan, journalisten legden uit welke keuzes en beperkingen er spelen op redacties: deadlines, commerciële druk, de constante jacht op clicks en headlines. Een terugkerende zorg was dat nieuws vaak te negatief of weinig constructief is, wat sommige aanwezigen het gevoel gaf dat het mediabeeld een vertekend wereldbeeld creëert. Journalisten lichtten toe dat er een bewuste redactionele keuze gemaakt moet worden tussen wat relevant is om te publiceren en wat niet.
Een terugkerende zorg was dat nieuws vaak te negatief of weinig constructief is, wat sommige aanwezigen het gevoel gaf dat het mediabeeld een vertekend wereldbeeld creëert
Wat bijzonder raakte, was wat er na het gesprek gebeurde. Journalisten stapten naar de mensen die tijdens de workshop aangaven zich te weinig belicht voelden en vroegen hun contactgegevens. Niet uit beleefdheid, maar uit oprechte interesse om hen in de toekomst te betrekken. Het was mooi om te zien hoe inzichten uit het gesprek meteen werden meegenomen in hun professionele praktijk. Een link die ik als student Journalistiek voortaan ook wil maken.
Luister en nuanceer
Wat ook bijzonder waardevol was, was dat er niet alleen kortaf gezegd werd wat er mis is, maar dat er echt naar elkaar geluisterd werd. Journalisten stelden vragen aan burgers: “Wat missen jullie?”, “Wat zouden we anders kunnen doen?” En deelnemers luisterden op hun beurt naar de perspectieven van de journalisten.
Voor mij, als student Journalistiek, was deze workshop een eyeopener. Het is niet langer een theoretisch concept, maar een praktische houding. Wat mij is bijgebleven? Luister voor je publiceert, check eerst wat je publiceert bij de mensen waarover je publiceert en nuanceer.
Het begint met begrip, met het durven erkennen van tekortkomingen en met de wil om verhalen niet alleen door, maar met mensen te vertellen. Bij aanvang klonk de workshop ‘Zorgzame journalistiek’ nogal abstract, maar na de sessie voelde het onderwerp veel concreter en urgenter aan. Als toekomstige journalist neem ik deze inzichten mee: media zijn er voor iedereen en dus moet de manier waarop we verhalen kiezen en brengen ook voor iedereen iets betekenen.
