Voor dertien procent van de inwoners van het Vlaams Gewest is de Sinterklaasperiode geen tijd van plezier, maar van zorgen en financiële druk. Armoede maakt het voor hen bijna onmogelijk om te voldoen aan de verwachtingen die bij deze feestelijke traditie horen.
Eén op de tien inwoners van het Vlaams Gewest leeft in armoede. Zij ervaren niet alleen financiële moeilijkheden, maar ook sociale uitsluiting. Tijdens de sinterklaasperiode voelen zij deze sociale kloof nog harder dan normaal. Vooral gezinnen met jonge kinderen die nog in Sinterklaas geloven, lijden onder deze druk. Sociale media, televisie en verhalen op school zorgen dat kinderen grote verwachtingen hebben van de Sint.
“Ik wil dat verbergen voor mijn kinderen want ik wil ze niet het gevoel geven dat ze anders zijn dan de andere kinderen. Dat geeft me stress”, vertelt Bianca de Groote, ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting bij De Zuidpoort, een vzw die zich inzet in de strijd tegen armoede.
Bubbel doorprikken
Ook de wens om het geloof van de kinderen in de Sint te behouden veroorzaakt bij de Groote heel wat druk. “Je kan niet tegen je kinderen zeggen dat ze dit keer geen cadeau van de Sint krijgen omdat het even financieel niet gaat, of dat ze hun cadeaus pas volgende maand krijgen omdat het solden zijn. Dan doorprik je de bubbel en haal je het magische weg van Sinterklaas. Ik vind dat erg om dat te zeggen; want dan maak je het geloof en de dromen van je kinderen kapot”, zegt ze.
“Je kan niet tegen je kinderen zeggen dat ze dit keer geen cadeau van de Sint krijgen omdat het even financieel niet gaat, of dat ze hun cadeaus pas volgende maand krijgen omdat het solden zijn” – Bianca de Groote (Ervaringsdeskundige, vzw De Zuidpoort)
Bovendien duurt deze periode van financiële stress langer dan enkel de week voor 6 december. Volgens Bianca de Groote zijn sommige ouders in armoede al enkele maanden op voorhand op zoek naar cadeaus. “Ik start in oktober al met zoeken naar goedkope cadeaus op Vinted of Facebook Marktplaats”, vertelt ze. “Je bent al vroeg aan het zoeken omdat winkels tijdens de sintperiode hun prijzen ook omhoogtrekken. Meestal is het goedkoper om vroeg te starten met cadeaus te kopen.”
“Er ontstaat een druk bij ouders die niet altijd voldoende centen hebben om een cadeau te kopen voor hun kind”, vertelt Jeroen Buytaert, afdelingscoördinator bij de Antwerpse organisatie Elegast. Zij bieden hulp aan in het kader van jeugdzorg, onderwijs, justitie en maatschappelijk werk. Veel gezinnen leven op een leefloon, waardoor dure cadeaus vaak geen optie zijn.
“Voor hen is het niet mogelijk de duurste cadeaus te kopen voor hun kinderen. En dan ontstaat er bij de kinderen, als ze hun cadeaus vergelijken met dat van hun klasgenoten, een gevoel van oneerlijkheid.” Ouders voelen zich vaak ook slecht als ze niet kunnen kopen wat hun kinderen graag willen, vertelt Jeroen Buytaert.
Samenhorigheid
In Elegast focussen ze vooral op mensen samenbrengen zodat zij met elkaar kunnen praten en hun ervaring kunnen delen. Door hierover te praten hopen ze het gevoel van schaamte rond dit thema te verminderen. “Ze kunnen veel verhalen met elkaar delen en ondersteunen elkaar ook. Zo zijn er bijvoorbeeld gezinnen die elkaar helpen om samen wat leuke cadeaus te kopen”, vertelt hij. Zij proberen hier vooral te focussen op het gevoel van samenhorigheid en ‘community’. Zo vertrouwen mensen elkaar en delen ze sneller hun ervaringen. Hiermee willen ze ervoor zorgen dat ze op elkaar kunnen steunen.
“Veel gezinnen waarmee we werken, zijn nog nooit naar de Sinterklaasshow van Studio 100 in de AFAS Dome geweest” – Jeroen Buytaert (Elegast)
Tijdens de feestperiodes zoals de sinterklaasperiode ontvangt Elegast ook meer giften dan doorheen het jaar. Onlangs kregen ze enkele tickets van Studio 100 voor de Sinterklaasshow in de AFAS Dome. Die mochten ze dan uitdelen aan verschillende gezinnen. Dat werd met veel enthousiasme ontvangen door zowel Elegast als de gezinnen binnen de organisatie.
“Veel gezinnen waarmee we werken zijn daar nog nooit naartoe gegaan omdat het erg duur is om naartoe te gaan”, zegt Jeroen Buytaert. Daarnaast melden veel vrijwilligers zich spontaan aan tijdens de feestperiode om te helpen met evenementen of giften. Zij willen graag iets doen voor het goede doel, of bijvoorbeeld helpen op ons nieuwjaarsetentje.” Maar extra steun van de overheid tijdens deze periode krijgen de gezinnen niet. “Er is geen steun voor hen”, vertelt hij. “Er is het kindergeld, dat ze een beetje kunnen gebruiken, maar daarnaast is er geen specifieke steun.”
Speelgoed van topkwaliteit
Ook vzw Speelgoedbank Limburg probeert de druk op gezinnen in armoede tijdens de feestperiodes wat te verlichten. De Speelgoedbank ontvangt donaties van speelgoed en deelt deze verder uit aan verschillende gezinnen. “Het enige criterium dat wij handhaven om speelgoed uit te delen aan gezinnen is enkel dat het volledig om het kind draait”, vertelt Peter Janssens van de Speelgoedbank.
Tijdens de feestperiodes ontvangen de werknemers van de Speelgoedbank tientallen gezinnen. Peter Janssens: “Je krijgt enkel maar positieve reacties van de kinderen. We zorgen dat het speelgoed in topkwaliteit is voor we het uitdelen. Enkel speelgoed dat we zelf aan onze kinderen of kleinkinderen zouden geven, geven we aan de gezinnen. Dat maakt de kinderen alleen maar blijer.”
